Galvaniz Kaplama Nedir?
Çelik malzemelerin sıvı çinko banyosuna daldırılarak yüzeyinin çinko tabakasıyla kaplanması işlemine “Sıcak Daldırma Galvaniz Kaplama” işlemi denir. Çelik malzemelerin çinko ile kaplanmasının temel nedeni, malzemenin korozyona (paslanma) karşı korunmasıdır.
Malzeme yüzeyine kaplanan çinko çeliği bulunduğu ortamın etkilerinden koruyarak uzun süre paslanmadan kullanılabilmesine imkân tanır. Malzemenin kullanım ömrü yüzeydeki çinko kaplama miktarına ve malzemenin kullanıldığı ortama bağlı olarak değişir. Çinko kaplama miktarı arttıkça malzemenin kullanım ömrü artar.
Galvaniz Tarihçesi
1741 yılında Fransız kimyacı Melouin sıvı çinko içerisine demir parçalarını batırarak kaplama denemelerine başlamıştır. 1787 yılında İngiliz Profesör Watson Bishop, demir malzemelerin temizlendikten sonra amonyak çözeltisine batırılıp sıvı çinko içerisine daldırılması yöntemini anlatan yazılar kaleme almıştır. 1854 yılında ise, Boucher ve Muller isimli Fransız bilim adamları günümüzde uygulanan çelik galvanizleme işlemini bulmuşlardır. 1860 yılında sürekli tavlama, temizleme ve galvaniz kaplama işlemini İngiliz George Bedson geliştirmiştir. 1890 yılında galvanizli çeliğin ped ile sıyrılması yöntemi bulunmuştur.
Demir Çinko Alaşım Tabakaları
Çelik, galvanizleme sıcaklığındaki (450 ºC) çelik ile sıvı çinkoya daldırıldığında, çelik ile sıvı çinko arasında reaksiyon başlar ve aşağıda şematik olarak verilen alaşım tabakaları oluşur. Bu tabakalar sırasıyla dıştan içe doğru aşağıdaki şekildedir.
- Eta ( ) tabakası. %100 çinkodan oluşur.
- Zeta ( ) tabakası. Yaklaşık %94 çinko ve %6 demir içerir.
- Delta ( ) tabakası. Yaklaşık %90 çinko ve %10 demir içerir.
- Gama ( ) tabakası. Yaklaşık %75 çinko ve %25 demir içerir.
- Çelik.